Of behandeling mogelijk is, hangt af van de vorm van de aandoening. Ongeveer 80%-90% van de mensen heeft de droge vorm. Het enige wat u daartegen kunt doen, is met hoge doses antioxidanten via voedingssupplementen het proces iets afremmen. Geadviseerd wordt een supplement te nemen dat voldoet aan AREDS-2. Laat je daarin vooral goed voorlichten door je oogarts. In samenwerking met prof.dr. C.B. Hoyng is de special Beschermen voedingssupplementen tegen leeftijdsgebonden macula-degeneratie geschreven.
Droge MD kan overgaan in de natte vorm. Hoe vaak dit voorkomt, is niet precies bekend en ook bij wie dit zal gebeuren en wanneer is niet te voorspellen.
Zo’n 10%-20% van de mensen met MD heeft de natte vorm. Hierbij ontstaan achter de macula nieuwe bloedvaatjes. Deze lekken bloedplasma en gaan makkelijk kapot, met bloedingen en beschadiging van de macula tot gevolg. Binnen enkele weken of maanden kan dat zorgen voor uitval van het centrale deel van het gezichtsvermogen. In een enkel geval kan die uitval zo snel verlopen, dat iemand in een paar dagen tijd ernstig slechtziend wordt. Voor deze vorm zijn onderstaande behandelmethoden, die MD niet genezen maar verslechtering tegen gaan.
Het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap heeft het initiatief genomen tot de opstelling van de Richtlijn Leeftijdsgebonden macula-degeneratie. Hierin is te lezen hoe oogartsen moeten handelen na de constatering macula-degeneratie.
Injecties met VEGF
In vroege stadia van natte MD kan het ziekteproces met behulp van zogenaamde vaatgroeiremmers, die in het oog worden gespoten, worden gestabiliseerd. Dat kan zijn met bevacizumab (Avastin®), ranibizumab (Lucentis®), aflibercept (Eylea®) of brolucizumab (Beovu®). Deze medicijnen remmen de vaatgroeifactor VEGF, een stof die de vaten onder het netvlies laat groeien en deze veroorzaken de lekkage van vocht en bloed.
De behandeling door middel van injecties moet regelmatig worden toegediend. Bij ongeveer 30% van de behandelde mensen zorgt dit aanvankelijk voor een verbetering. Maar helaas gaat uiteindelijk ook bij hen de visus achteruit. Het doel van de behandeling is vooral de achteruitgang te vertragen. Zonder behandeling gaat ongeveer 2/3 van de mensen met natte MD na 2 jaar behoorlijk achteruit en bij behandeling met injecties is dit ongeveer 1/3.
Minder pijn door ademhalingstechniek
In het magazine OOG-september 2019 van de Oogvereniging heeft het artikel Minder pijn door ademhalingstechnieken gestaan. Door langzaam en zorgvuldig adem te halen, vinden patiënten ooginjecties minder vervelend. Dat merkte Lianne Bakker bij haar afstudeeronderzoek voor de opleiding tot Physician Assistent. ‘Het werkt het beste bij mensen die echt veel pijn hebben.’
Photodynamische therapie
Photodynamische therapie is een behandeling die alleen mogelijk is bij natte MD. Het doel is het huidige zicht te behouden en het proces van macula-degeneratie te vertragen. Door de behandeling worden de abnormale bloedvaatjes achter het netvlies gesloten. Dit gebeurt door een fotochemische reactie die ontstaat door de combinatie van een lichtgevoelig geneesmiddel met een laser. Het netvlies zelf blijft hierbij onbeschadigd. Een PDT-behandeling kan alleen succesvol zijn wanneer de diagnose in een vroeg stadium is gesteld. Vaak moet een PDT-behandeling herhaald worden, doordat de vorming van abnormale bloedvaatjes blijft voordoen.
Het is de vraag of PDT met de komst van vaatgroeiremmers nog een plaats heeft in de behandeling van natte LMD. Onderzocht wordt of een combinatie van vaatgroeiremmers en PDT beter werkt dan vaatgroeiremmers alleen.
Netvlies draaien
Het draaien van het netvlies wordt ook wel retinatranslocatie of macularotatie genoemd. Dit is een gecompliceerde chirurgische ingreep, waarbij op het moment van de verslechtering van het centrum van de gele vlek het hele netvlies wordt opgetild, losgemaakt van het vaatvlies en gedraaid, waardoor de gele vlek op een ander deel van de onderlaag komt te liggen. Het is een langdurige operatie, waarbij soms ook nog vervolgoperaties nodig zijn. Deze ingreep vindt uitsluitend plaats in gespecialiseerde klinieken en wordt niet vaak toegepast.
Met deze techniek zijn incidenteel goede resultaten behaald, maar er kunnen ernstige complicaties voordoen. De gezichtsscherpte kan bijvoorbeeld nog slechter worden door de ingreep dan door de MD zelf. Het is de vraag of met de beschikbaarheid van vaatgroeiremmers er voor zo’n operatie nog een plaats is in de behandeling van MD.
Alternatieve geneeswijzen
Een goed uitgangspunt is het volgende: een therapie waarvan een gunstig effect met degelijk onderzoek herhaaldelijk bewezen en steeds opnieuw weer aantoonbaar is, moet als waardevol worden beschouwd. Of zo’n therapie dan het etiket regulier of alternatief krijgt, is niet van wezenlijk belang.
Tot dusverre zijn bij de MaculaVereniging geen gegevens bekend omtrent bewezen gunstige effecten van enigerlei alternatieve therapie. De zoektocht op dit terrein is al enige jaren bezig en wordt ook voortgezet. Hierbij wordt geprobeerd zo mogelijk inzicht te krijgen in wetenschappelijke onderbouwing.
Er bestaan diverse alternatieve geneeswijzen, waarvan acupunctuur en homeopathie de bekendste zijn. Een minder bekende is Rheoforese, een soort bloedfiltering. Het bloed wordt uit het lichaam gehaald en via een machine gezuiverd en weer in het lichaam teruggebracht. Deze behandeling wordt op dit moment alleen in Duitsland en Amerika/Canada gegeven. Zolang er geen duidelijke wetenschappelijke informatie voor handen is, geldt deze therapie als complementair.
Gunstige resultaten bij MD worden door therapeuten in toenemende mate geclaimd, met name in het buitenland. De beslissing om dergelijke therapieën te laten toepassen bij MD is aan de patiënt zelf. Aangeraden wordt om zich vooraf zo goed mogelijk te laten informeren. Te denken valt aan de volgende punten:
- Pleeg overleg met de eigen oogarts
- Vraag eventueel een therapeut naar zijn ervaring, de kansen die hij ziet, mogelijke bijwerkingen en resultaten bij andere MD-patiënten
- De prijs van de gehele behandeling en of deze wordt vergoed door de zorgverzekeraar
